Επαγγελματική αλιεία στην λίμνη Oρεστιάδας (λίμνη Καστοριάς):Τα προβλήματα, οι αυθαιρεσίες και οι παρανομίες
Του Δημήτρη Τσομπάνου και Δημήτρη Σφαλτού
Mε βάση την ισχύουσα νομοθεσία, η επαγγελματική αλιεία στα εσωτερικά ύδατα της λίμνης Oρεστιάδας (λίμνη Καστοριάς),διενεργείται μόνο από επαγγελματίες ψαράδες ,που έχουν στην κατοχή τους άδεια επαγγελματικής αλιείας. Διενεργείται με αλιευτικές λέμβους ,τα λεγόμενα καστοριανά καράβια, ενώ τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται και πλαστικές βάρκες.
Το ξεπερασμένο πλαίσιο σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη έλεγχου από τις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες, δημιούργησαν και εδώ στην Καστοριά ένα καθεστώς απόλυτης ασυδοσίας εκ μέρους πάρα πολλών επαγγελματιών ψαράδων, με αποτέλεσμα τις δραματικές συνέπειες στο υδάτινο σύστημα και την μείωση στους ιχθυοπληθυσμούς του.
Θα αναφέρoυμε με την σειρά μερικές παράνομες μεθόδους, που χρησιμοποιούν πολλοί επαγγελματίες ψαράδες (και όχι μόνο), και έχουν υποπέσει στην αντίληψή μας τα τελευταία χρόνια.
1. Απαγορεύεται η αλιεία με μονόκλωνα δίχτυα από μεσινέζα (monofilament/τα λεγόμενα κρυσταλιζέ (π.δ.1094/77). Δυστυχώς αυτά τα δίχτυα χρησιμοποιούνται κάθε μέρα κατακόρον από όλους τους επαγγελματίες ψαράδες. Η ύπαρξη μέσα στις περισσότερες βάρκες τους είναι μόνιμο φαινόμενο.
2. Η χρήση καμακιού επιτρέπεται από πρώτη Σεπτεμβρίου κάθε έτους μέχρι την τελευταία μέρα Φεβρουαρίου του επομένου έτους (β.δ. 249/72), ενώ έχει παρατηρηθεί ότι το καμάκι χρησιμοποιείται από πολλούς επαγγελματίες ψαράδες καθ' όλη την διάρκεια του έτους, χωρίς φραγμούς.
3. Η χρήση του αλιευτικού εργαλείου πεζόβολος απαγορεύεται εφόσον χρησιμοποιείται από λέμβο η από άλλο πλωτό μέσο (π.δ. 658/81) Αυτό το εργαλείο το χρησιμοποιούν συνεχώς οι επαγγελματίες ψαράδες, με την δικαιολογία ότι είναι παραδοσιακό εργαλείο.
4. Χρησιμοποιούνται συρόμενα εργαλεία ,όπως το λεγόμενο σούργκι και η ζαγάζα, που έχουν σαν αποτέλεσμα τη καταστροφή του πυθμένα, όπου και βρίσκονται οι φωλιές των ψαριών.
5. Χρησιμοποιούνται τα λεγόμενα γκρόζια, δηλαδή ειδικά αγκίστρια διχαλωτά, που παγιδεύουν το ψαρί και το αναγκάζουν να έχει μαρτυρικό και βασανιστικό θάνατο. Tο γκρόζι δολώνεται με καλαμπόκι και μόλις το καταπιεί ο κυπρίνος ή άλλα ψάρια, σφηνώνεται στον οισοφάγο του, και δεν μπορεί να το αποβάλει. Συχνά σφηνώνεται στα βράγχια και το ψάρι πεθαίνει από αιμορραγία.
Όλα αυτά τα ανωτέρω, που σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ολοκληρωμένου σχεδίου ελέγχου και διαχείρισης, κατέστησε την λίμνη της Καστοριάς ένα ξέφραγο αμπέλι, έρμαιο παρανομιών και αυθαιρεσιών.
Επίσης υπάρχει και το άλλο φαινόμενο, όπου οι περισσότεροι επαγγελματίες ψαράδες δεν σέβονται καθόλου τους ερασιτέχνες ,επειδή η απαρχαιωμένη νομοθεσία δεν ορίζει την απόσταση που θα πρέπει να ρίχνονται τα δίχτυα από την ακτή. Συνεχώς βλέπουμε διενέξεις ανάμεσα σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες, ειδικά όταν οι επαγγελματίες εκμεταλλεύονται το μαλάγρωμα των ψαράδων του κυπρίνου, και κλείνουν επίτηδες όλα τα σημεία με δίχτυα!
Το τελευταίο είναι ένα σύνηθες φαινόμενο δυστυχώς σε όλες τις λίμνες της χώρας μας από τους επαγγελματίες ψαράδες. Το έχουμε δει στα Ιωάννινα, στην Πλαστήρα, στον Αλιάκμονα, στον Άραχθο, στα Κρεμαστά, στην Τριχωνίδα κτλ. Στην λίμνη της Καστοριάς περιμένουν ή παρατηρούν τα σημεία που μαλαγρώνουν οι ψαράδες του κυπρίνου με boilies, και κατά την διάρκεια της νύχτας συνήθως "ζώνουν" όλο το μέρος με δίχτυα.
Η ξεδιαντροπιά τους βέβαια έχει φτάσει σε ύψιστα σημεία θράσους, που το"ζώσιμο" της μαλαγρωμένης περιοχής γίνεται και μέρα μεσημέρι, κάνοντας και ταυτόχρονα βώλο!!!
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί πολλοί επαγγελματίες ψαράδες λόγω υπεραλίευσης και έλλειψης του ψαριού πεταλούδα, να αλιεύουν παρανόμως μικρούς κυπρίνους και να τους πουλάμε στους εμπόρους για πεταλούδες! Μέχρι πρότινος, το ψάρι πεταλούδα ήταν ο διακαής πόθος των επαγγελματιών ψαράδων, γιατί πωλούνταν(παρανόμως τις περισσότερες φορές) στα εργοστάσια αλλαντοποίησης , ζωοτροφών και όχι μόνο, των βαλκανικών χωρών, όπως στην Βουλγαρία, στην Ρουμανία και στα Σκόπια.
Αυτό έχει σαν συνέπεια να μειώνεται δραματικά και ο πληθυσμός των κυπρίνων, ενώ η απουσία ιχθυόσκαλας έχει δημιουργήσει παράνομο εμπόριο ψαριών (χωρίς τιμολόγια φυσικά) και χωρίς να ελέγχεται τι ψάρια εμπορεύονται και αν είναι στο επιτρεπτό μέγεθος...
Πιστεύουμε κάποια στιγμή κάποιος δημόσιος φορέας να αφυπνιστεί με όλες αυτές τις παρανομίες, τις αυθαιρεσίες και τα προβλήματα στην λίμνη της Καστοριάς, να ιδρυθεί ο τομέας διαχείρισης της λίμνης, και να δημιουργηθεί ικανή αστυνόμευση για να πατάξει μια και καλή αυτά τα φαινόμενα.
Η λίμνη της Καστοριάς αποτελεί το στολίδι του νομού, είναι τουριστικός πόλος έλξης για όλη την Ελλάδα και τα Βαλκάνια, μπορεί να εκμεταλλευτεί σαν αλιευτικός τουρισμός με σαφές νομικό πλαίσιο, και πρέπει να προστατευτεί πάση θυσία!